PKK, KCK, PYD, YPG, HADEP, DEHAP, HDP, YSP, DEM.... Siyasette harf terörü!

Terör örgütü PKK’nın uzantıları farklı isim ve kısaltmalarla adeta “harf terörü” estirmeye devam ediyor.

Türkiye’de PKK, KCK, Suriye’de PYD, YPG, YPJ, DSG, İran’da PJAK, YRK, HPJ Irak’ta PÇDK gibi isimler altında terör faaliyetleri yürüten kanlı terör örgütü, çıngıraklı yılan gibi sürekli şekil isim değiştiriyor.

Siyaset, STK, medya, spor, hukuk gibi çok sayıda alt yapılanmaları bulunan terör örgütü PKK’nın bütün bileşenleri her fırsatta isim değiştirerek kamufle olma yoluna gidiyor. PKK aynı taktiği Avrupa ülkelerindeki yapılanmalarında da sürdürüyor. Kanlı terör örgütü, en kritik ‘sivil’ kılıflı örgütlenmesini ise siyaset arenasında gerçekleştiriyor. Son yıllarda HDP maskesi altında siyasette boy gösteren PKK, 2023 yılında peş peşe isim değişikliklerine gitti ve nihayetinde “DEM Parti” kısaltmasını kullanmaya başladı.

Terörle doğrudan bağlantısı nedeniyle zaman zaman Anayasa Mahkemesi yoluyla kapatılan, kimi zaman kendi kendine isim değiştirme kararı alan, bazen de mevcutta kurulup pasif bırakılmış bir partiyi faaliyete geçirme yoluna giden PKK’nın siyasi uzantıları, son 23 yılda tam 14 defa tabela değiştirdi.

PKK’nın siyasi uzantısı olduğu belirtilen oluşumların 23 yıllık tabela değişimleri şöyle kayıtlara geçti:

• 1990: Halkın Emek Partisi (HEP)

• 1992: Özgürlük ve Demokrasi Partisi (ÖZDEP)

• 1993: Demokrasi Partisi (DEP)

• 1994: Halkın Demokrasi Partisi (HADEP)

• 1997: Demokratik Halk Partisi (DEHAP)

• 2003: Özgür Parti

• 2005: Demokratik Toplum Partisi (DTP)

• 2008: Barış ve Demokrasi Partisi (BDP)

• 2012: Halkların Demokratik Partisi (HDP)

• 2012: Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi (YSP)   

• 2014: Demokratik Bölgeler Partisi (DBP)

• 2023: Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi (Yeşil Sol)

• 2023: Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (HEDEP)    

• 2023: Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM)

PKK ile özdeşleşen partilerin siyaset sahasındaki girişimleri tarihi bazda ise şöyle gerçekleşti:

Terör örgütü PKK’ya müzahir ilk siyasi parti 1990 yılında Halkın Emek Partisi (HEP) ile başladı. 20 Ekim 1991 seçimlerinde baraja takılmamak için adayları dönemin CHP’si olan Sosyal Demokrat Halkçı Parti (SHP) listelerinden katıldı. Bu seçimlerde 18 HEP’li vekil meclise girdi. SHP listelerinden Meclis’e giren Hatip Dicle ve Leyla Zana TBMM’de “and” krizine sebep oldu.

Olaylar sonrası Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, HEP hakkında soruşturma başlattı. HEP’in kapatılma ihtimali ortaya çıkınca da 25 Haziran 1992’de Özgürlük ve Demokrasi Partisi yani ÖZDEP kuruldu. Nitekim 14 Eylül 1993’te HEP kapatıldı.

Ardından PKK uzantısı ÖZDEP’e de kapatma davası açıldı.

7 Mayıs 1993’te Demokrasi Partisi (DEP) kuruldu. DEP’in ilk milletvekilleri de yine SHP listesinden meclise giren isimler oldu. 13 DEP milletvekilinin dokunulmazlıklarının kaldırılması kararı sonrası, 2 Mart 1994'te Hatip Dicle, Leyla Zana, Orhan Doğan, Ahmet Türk, Sırrı Sakık ve Şırnak bağımsız milletvekili Mahmut Alınak’ın dokunulmazlığı kaldırıldı ve aynı gün Orhan Doğan ile Hatip Dicle meclisten çıkarken gözaltına alındı. Bu isimler, “Vatana ihanet ve devletin hakimiyeti altındaki topraklardan bir kısmını devlet idaresinden ayırmaya ve bu topraklar üzerinde müstakil bir devlet kurmaya yönelik eylem” suçlamalarıyla 16 Mart’ta tutuklanarak Ankara Merkez Cezaevi’ne gönderildi.

DEP’in kapatma davası sürerken, PKK’ya müzahir odaklar 11 Mayıs 1994’te Halkın Demokrasi Partisi yani HADEP’i kurdu. 1995 genel seçimlerinde HADEP seçim barajını geçemediği için meclise giremedi. HADEP, 1999 yerel seçimlerinde  Diyarbakır, Ağrı, Batman, Bingöl, Hakkari, Siirt, Van’ın da aralarında bulunduğu 37 belediyeyi kazandı.

Bu sırada 16 Haziran 1994’te AYM, DEP’in kapatılmasına karar verdi.

Nisan 1999’daki yerel seçimlerde HADEP, 37 il ve ilçe belediyesini kazandı. Partinin, genel seçimlerde aldığı oy 34 milletvekili çıkarmasına yetse de yüzde 10 barajı nedeniyle meclise girmesine yetmedi. Cezaların Yargıtay tarafından onanması üzerine, HADEP'li birçok yöneticiye siyasi yasak getirildi. 2003 yılında ise  HADEP, Anayasa Mahkemesi tarafından “terör odağı” haline geldiği" gerekçesiyle kapatıldı.

Oluşum, bu defa Demokratik Halk Partisi yani DEHAP’ı kurdu. 2002 genel seçimlerinde DEHAP yüzde 6,23 oy aldı ve bu oranla barajı geçemedi. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, hazırladığı iddianameyle, “yasadışı bir örgütün odağı olduğu” iddiasıyla DEHAP’ın temelli kapatılması için Anayasa Mahkemesi’nde dava açtı.

Bu defa 6 Haziran 2003’te Özgür Parti adıyla yeni bir parti kurdu. Ancak bu parti 26 Haziran 2007’de kendisini feshetti.

17 Ağustos 2005’te Demokratik Toplum Partisi (DTP) kuruldu. DTP, 11 Aralık 2009’da Anayasa Mahkemesi tarafından PKK bağlantısı gerekçesiyle kapatılan son parti oldu.

2 Mayıs 2008’de Barış ve Demokrasi Partisi kuruldu. BDP, Meclis’te 29 milletvekiliyle grup kurdu.

27 Ekim 2013’te Halkların Demokratik Partisi (HDP) kuruldu. BDP teşkilatları, HDP çatısı altında toplandı. Türkiye genelinde HDP, yerelde ise DBP ile siyasete devam etti.

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, 7 Haziran 2021'de, terörle iltisakı nedeniyle HDP’nin kapatılarak, 600’ü aşkın üyesine siyasi yasak getirilmesini istedi.

HDP, 14 Mayıs seçimlerine Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi (Yeşil Sol Parti) altında girdi ve kadrolarının büyük çoğunluğunu yine bu partiye taşındı.

Seçimlerde alınan başarısız sonuç üzerine Yeşil Sol Parti kısaltma isminde değişikliğe gidildi.

Yeşil Sol’un ismi, Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi yapıldı. Kısaltma olarak  HEDEP ismi belirlendi. Ancak 2003 yılında kapatılan HADEP’e benzerliği nedeniyle Yargıtay, HEDEP’e isim değişikliği yönünde tebliğde bulundu.

Bunun üzerine Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi, kısa adını DEM Parti olarak değiştirdi. Böylelikle PKK uzantısı olduğu ifade edilen siyasi hareket son 23 yılda 14’üncü tabela değişikliğini gerçekleştirmiş oldu.